Devlet memurları ve kamu personelinin maaşları, üç temel parametre olan aylık katsayısı, taban aylık katsayısı ve yan ödeme katsayısı üzerinden belirlenmektedir. Bu parametreler, toplu sözleşmelerle belirlenen oranlara, enflasyon farkının eklenmesiyle oluşan toplam zam oranıyla birlikte kullanılarak memur maaşlarına zam yapılmaktadır.
Oransal zam olarak bilinen bu uygulamada en alt düzeyde maaş alan memur ile en üst düzeyde maaş alan bürokratın maaşı aynı oranda artmaktadır. Örneğin maaşlar yüzde 30 artarsa 10 bin lira alan memurun maaşı 3 bin lira artarak (10.000*1,30) 13 bin olurken, 20bin lira maaş alan bürokratın maaşı 6 bin lira artarak 26 bin liraya ulaşmaktadır.
Enflasyon ortamında en alt düzeyde maaş alanların ekonomik olarak daha çok etkilendiği varsayımıyla oransal zamma karşı çıkılmakta, bunun yerine seyyanen zam önerilmektedir.
Kanun teklifinde seyyanen zam yer almaktadır
Bugün itibariyle Ak Parti’nin TBMM’ye sevk ettiği kanun teklifinde seyyanen zam yer almaktadır. Seyyanen zam kanun teklifinde şu şekilde yer almıştır:
(15.965) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ilave ödeme yapılır. İlave ödemeye hak kazanılmasında ve bu ödemenin yapılmasında, personelin aylık veya ücretlere ilişkin tabi olduğu hükümler uygulanır. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.
Bu seyyanen zam ile maaş kalemleri arasına İlave Ödeme altnda yeni bir ödeme kalemi girmiştir. 15 bin 965 gösterge rakamı memur aylığı ile çarpılarak ilave ödenek rakamı bulunmuş olacaktır.
SEYYANEN ZAM NE DEMEKTİR?
İlave seyyanen ödenek ile zam yapıldığı zaman en düşük aylık alan ile en yüksek aylık alan aynı zammı almaktadır. Bu kanun teklifinde yer aldığı gibi aylıklarına 8 bin liraya denk gelecek şekilde bir zam yapılma kararı alınmış olup, bu rakam tüm kamu personeline aynı tutarda yapılmış olmaktadır. Herkse aynı tutarda zam yapıldığı için yapılan zamma seyyanen zam denmektedir.
Geçmiş yıllarda bazen taban aylık katsayısına bazen de ek ödemeye sabit bir tutar eklenerek zam yapıldı. Ancak maaş artışlarına karar veren bürokratlar kendi maaşları daha az oranda artacağı için seyyanen zamma karşı çıkmaktadır.
DAHA ÖNCEKİ SEYYENAN ZAM KARARLARI
Koalisyon hükümetinin son günlerine denk gelen 2002 yılı görüşmelerinde, tüm memurlara 100 YTL seyyanen zam yapılması kararı alınmıştı.
2005 yılı görüşmelerinde ek ödeme almayan kurum personeline 2006 yılından itibaren başlamak üzere 40+80 YTL’lik denge tazminatı verilmesi kararı alınmıştı
2010 yılındaki görüşmelerde, ek ödeme kapsamındaki memurlara 80 lira ek ödeme yapılmasına karar verilmişti.
2014 YILINDA TABAN AYLIĞA 175 LİRA ZAM KARARI ALINMIŞTI
2023 yılındaki İlave Ödenek ile 5. kez seyyanen ödeme kararı alınmıştır.
SON SEYYANEN ZAM EMEKLİLİĞE ETKİ ETMEYECEK!
TBMM’ye 5 Temmuz itibariyle sevk edilen kanun teklifinde seyyanen zam yer almakla birlikte, sabit tutar olan 8 bin TL taban aylığa ilave edilmemiş, İlave Ödenek adı altında yeni bir ödeme kalemi oluşturulmuştur. 8 bin lira taban aylığa ilave edilseydi emekliliğe de yansırdı. Ama İlave Ödenek adı altında yeni bir maaş kalemi oluşturulduğu için ve bu ödenekten vergi ve sigorta kesilmeyecek dendiği için 8 bin lira emekliliğe yansımayacaktır.
